Câu hỏi:
1. Trong quá trình thực hiện sản xuất kinh doanh của Tổng Công ty với các công ty con (không phải đơn vị hạch toán phụ thuộc) phát sinh một số hoạt động:
a. Đối với việc ghi nhận doanh thu hoạt động kinh doanh giữa công ty mẹ và công ty con, đề nghị Ông/ Bà hướng dẫn các bên hạch toán vào tài khoản doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (TK 511) hay tài khoản doanh thu nội bộ (TK 512)
b. Tại Tổng công ty có chi hộ công ty con một số khoản: phí đăng kiểm, lệ phí…, (thực chất những nghiệp vụ kinh tế phát sinh này là khoản thu hộ, chi hộ giữa tổng công ty với công ty con). Theo nội dung này kế toán cơ quan tổng công ty có viết hóa đơn hay không và hạch toán tài khoản kế toán nào?
2. Nguồn vốn đầu tư của chủ sở hữu tại báo cáo tài chính (TK 411) của một số đơn vị trực thuộc hạch toán phụ thuộc Tỏng công ty khi được bàn giao nguyên trạng về tổng công ty (trước khi bàn giao về tổng công ty là đơn vị sự nghiệp hoặc đơn vị thuộc doanh nghiệp nhà nước) đã có sẵn thể hiện trên bảng cân đối kế toán tại thời điểm bàn giao, đề nghị Ông/ Bà hướng dẫn một số nghiệp vụ:
- Báo cáo tài chính tại tổng công ty có hạch toán số liệu về nguồn vốn đầu tư của chủ sở hữu sẵn có của đơn vị phụ thuộc khi nhận về tổng công ty hay không? Nếu có, đề nghị Bộ Tài chính hướng dẫn cụ thể hạch toán nghiệp vụ kinh tế phát sinh này.
- Báo cáo tài chính của các đơn vị hạch toán phụ thuộc thể hiện nguồn vốn (TK 411), nhưng báo cáo tài chính tại cơ quan tổng công ty chưa thể hiện nguồn vốn cấp cho đơn vị hạch toán phụ thuộc (vì đơn vị này khi thành lập được NSNN cấp trực tiếp). Trong trường hợp này cơ quan tổng công ty có hạch toán số liệu về nguồn vốn này hay không? Nếu có, đề nghị Ông/ Bà hướng dẫn cụ thể hạch toán nghiệp vụ kinh tế phát sinh này.
Trả lời
1. Công ty mẹ, công ty con là các pháp nhân độc lập. Quan hệ công ty mẹ, công ty con không phải là quan hệ nội bộ, vì vậy không sử dụng tài khoản phản ánh quan hệ nội bộ (như TK 512, TK 136).
2. Khi công ty mẹ bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho công ty con hoặc ngược lại, doanh thu được phản ánh trên TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. Các khoản chi hộ, trả hộ giữa công ty mẹ và công ty con được hạch toán trên TK 138 – Phải thu khác.
3. Quan hệ của Tông công ty đối với các đơn vị trực thuộc:
3.1. Khi Tổng công ty được Nhà nước bàn giao các đơn vị và phân cấp là đơn vị trực thuộc hạch toán phụ thuộc, Tổng công ty căn cứ quyết định bàn giao ghi tăng vốn đầu tư của chủ sở hữu (trên Bảng cân đối kế toán của Tổng công ty) đối với khoản vốn chủ sở hữu có sẵn tại đơn vị được Nhà nước bàn giao:
Nợ TK 1361 – Vốn kinh doanh ở các đơn vị trực thuộc
Có TK 411 – Nguồn vốn kinh doanh
3.2. Khi báo cáo tài chính của Tổng công ty chưa phản ánh vốn chủ sở hữu của đơn vị trực thuộc (do đơn vị trực thuộc được NSNN cấp vốn trực tiếp) thì Tổng công ty phải ghi nhận bổ sung nguồn vốn kinh doanh trên Bảng cân đối kế toán của Tổng Công ty như điểm 3 nêu trên.